Srpska pravoslavna crkva i njeni vernici danas proslavljaju Đurđevdan, praznik posvećen Svetom Georgiju, velikomučeniku i pobedonoscu.
Đurđevdan u narodu predstavlja prekretnicu u kalendaru, to jest, prelazak iz zime u leto i jedna je od najbrojnijih slava! Za ovaj dan vezuju se običaji koji simbolizuju zdravlje, plodnost i obnovu.
Sveti Georgije rođen je krajem 3. veka u Kapadokiji, tadašnjoj rimskoj provinciji na prostoru današnje Turske, u hrišćanskoj porodici. Nakon očeve smrti sa majkom se preselio u Palestinu.
Već u mladosti stupa u vojsku i dospeva do visokog čina u službi cara Dioklecijana. Međutim, kada započinje progon hrišćana, mladi tribun ne krije svoju veru. Otvoreno istupa kao hrišćanin, što ga vodi u zatvor, mučenja i smrt.
Prema legendi, Sveti Georgije je, snagom molitve činio čuda: isceljivao ranjene, pa i vaskrsavao mrtve. Njegovo svedočenje vere je pokrenulo mnoge da pređu u hrišćanstvo, među njima i carevu ženu Aleksandru, a Dioklecijan je oboma presudio.
Aleksandra je umrla na putu do gubilišta, a Georgije je pogubljen 6. maja 303. godine.
Motiv Georgija koji kopljem ubija aždaju, koja je simbol paganskog zla, deo je hrišćanske mitologije i čest ikonografski prikaz koji oslikava pobedu vere nad zlom.
U srpskoj tradiciji Đurđevdan je praznik sa najviše očuvanih običaja, mnogi od njih vezani su za prirodu i simboliku zdravlja, plodnosti i obnove.
Pletu se venčići od prolećnog bilja i lekovitih trava, koji se bacaju u reku, s verovanjem da donose zdravlje ukućanima i rodnost poljima.
Ako je na Đurđevdan vedro, narod veruje da nas očekuje rodna godina, dok kiša najavljuje sušno leto.
Đurđevdan je bio i dan kada su se hajduci okupljali, što prazniku daje i element junačke tradicije.
Običaji i verovanja
Običaj skidanja kapije još uvek je aktuelan u pojedinim krajevima Srbije, pa iako na prvi pogled zvuči kao šala, simbolika je dublja.
Naime, na Đurđevdan mladići odnesu kapiju iz dvorišta devojke koja im se dopada, pa se taj gest ne tumači loše, već kao izjava ljubavi.
Ukoliko devojka prihvati ovu šalu, znači da su simpatije obostrane.
Ranije je u selima ovaj običaj predstavljao takmičenje čija će kapija biti najbolje skrivena: neke su završavale na krovovima, a neke daleko od domova od kojih su ukradene.
Foto: Arhiv
